Światowy Dzień Ptaków Wędrownych

Obchody Dnia Ptaków Wędrownych koncentrują się na jednym z największych fenomenów życia - podróży ptaków. Nad Polską, krzyżują się szlaki wędrówek ptaków łączące trzy kontynenty: nasz kraj jest więc ważnym obszarem dla ptaków wędrujących przez Europę, z dalekiej Syberii, Afryki i Azji.

Wędrówki to zjawisko przemieszczania się ptaków między dwoma obszarami –lęgowiskiem a zimowiskiem -  spowodowane zmianami warunków atmosferycznych i co za tym idzie niedostępnością pokarmu.

Skłonność ptaków do wędrówki jest utrwalona dziedzicznie. Możliwa jest dzięki ich wrodzonym umiejętnościom do orientacji i zdolnością do osiągania dojrzałości wędrówkowej. Przed migracją ptaki zwiększają wyraźnie zapasy tłuszczu w organizmie. Wędrówki są bardzo wymagające, jeśli chodzi o zapotrzebowanie na energię, w szczególności jeśli ptaki muszą przelatywać nad obszarami pustynnymi albo oceanami, bez możliwości uzupełnienia rezerw i regeneracji sił.

Lecąc, ptaki lądowe potrafią pokonywać dystanse ok. 3000 km, siewkowe – jeszcze więcej - nawet do 4000 km. Jest wśród nich niewielki szlamnik, ważący ok. 0,5 kg a zdolny jest do nieustannego lotu sięgającego aż do 10 200 km.

Część gatunków podejmuje krótsze wędrówki, migrując jedynie, aby uniknąć złych warunków pogodowych i niedostatecznej podaży pokarmu. Do takich koczujących gatunków należy jemiołuszka, która może pojawić się w pewnych obszarach w jednym roku, i nie pojawić się tam w następnym.

Ostatnio bardzo duże zainteresowanie wzbudza wędrówka naszego symbolu narodowego - bociana białego, który ma swoje zimowiska w Afryce. Trasa migracyjna bocianów prowadzi przez Liban, gdzie od lat istnieje tradycja strzelania do tych ptaków. Mimo prawa, ustanowionego już w 1995 r., które zabrania zabijania ptaków, proceder ten wciąż trwa o czym świadczą zdjęcia i filmy zamieszczane w Internecie. W efekcie co roku w czasie przelotów w Libanie giną setki, a może nawet tysiące ptaków.

Polskie organizacje pozarządowe m.in. Grupa Badawcza Bociana Białego, Grupa Ekologiczna, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura" wystosowały w 2013 r. apel do Ambasador Republiki Libańskiej w Polsce w sprawie podjęcia kroków zmierzających do zaprzestania zabijania bocianów.

Również po spotkaniu Ambasadora Rzeczpospolitej Polskiej w Libanie z ministrem środowiska Libanu rząd tego państwa przyjął dekret ustanawiający służbę ochrony przyrody. Decyzja ta otwiera drogę do stworzenia wyspecjalizowanej służby kontrolującej przestrzeganie prawa dotyczącego polowań.

Kwestie dotyczące ochrony wędrownych gatunków dzikich zwierząt reguluje Konwencja Bońska. Jest to umowa międzynarodowa (ratyfikowana przez Polskę w 1996 roku), zwracająca uwagę na konieczność połączenia wysiłku wszystkich państw, w których przebywają gatunki wędrowne. Konwencja zobowiązuje do zapewnienia zwierzętom bezpieczeństwa w czasie wędrówki (poruszając również problem przeszkód na trasach wiosennych wędrówek ptaków), ochrony ich siedlisk i miejsc zgrupowań. 

Podano za http://www.mos.gov.pl/

www.gdos.gov.pl

http://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99dr%C3%B3wki_ptak%C3%B3w

Trasy migracyjne śledzonych satelitarne szlamników, najwytrwalszych wędrujących ptaków.

Agnieszka Laskowska-Ginszt

Nadleśnictwo Hajnówka

Zdjęcia:

Andrzej Antczak