Uznaje się, że co czwarty bocian jest Polakiem. To Polska właśnie zajmuje pierwsze miejsce pod względem liczebności bocianów. Drugim krajem jest Hiszpania, dalej Ukraina, Białoruś, Litwa i Łotwa.

Bocian biały podlega w Polsce ochronie ścisłej, na mocy Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody i Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. W świetle tych dokumentów zabrania się zabijania, chwytania, umyślnego płoszenia i niepokojenia ptaków, przechowywania ich jaj i wydmuszek, niszczenia gniazd, siedlisk i ostoi. I jak pisaliśmy w poprzednim „ptasim" artykule http://www.hajnowka.bialystok.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/5Tvh/content/swiatowy-dzien-ptakow-wedrownych-3 ochrona jest wciąż aktualna i potrzebna.

Co najmniej od XVI w. bocian w Polsce gnieździ się w obrębie lub sąsiedztwie osad ludzkich, do wyjątków należą gniazda położone z dala od ludzi. Gniazduje zwykle pojedynczo, chociaż w rejonach obfitujących w pokarm dochodzi do skupiskowego gniazdowania i tworzenia tzw. kolonii bocianich. Jedną z najpopularniejszych polskich tzw. "bocianich wsi" jest Żywkowo. Odnotowuje się, że zamieszkuje tu ok. 160 bocianów w 42 gniazdach. Najwięcej bocianich gniazd (24) ma w swoim gospodarstwie Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.  Gniazda dawniej budowane były zasadniczo na drzewach i budynkach, w ostatnich latach masowo budowane są na słupach linii energetycznych. Gniazda są wykorzystywane przez wiele lat i każdego roku dobudowywane, a masa starych gniazd przekracza tonę. Znane są w Polsce gniazda o udokumentowanej ponad 100-letniej historii.

Ze względu na jego duże rozmiary, zjadanie szkodników i gniazdowanie w pobliżu siedzib ludzkich i na dachach domostw bocian biały pełni ważną funkcję w naszej kulturze.

W Starożytnym Egipcie był przedstawiany jako Ba (dusza). W mitologii przedstawiano bociany jako wzory rodzicielskiego poświęcenia; wierzono, że nie umierają one ze starości, lecz odlatują na wyspy i przybierają ludzką postać. Ptak jest opisywany w co najmniej trzech Bajkach Ezopa: „Lis i bocian", „Rolnik i bocian" i „Żaby, które pragnęły króla". Bocian był prawdopodobnie chroniony w starożytnej Tesalii jako ptak polujący na węże. Rzymscy pisarze zauważyli, że powracające wiosną bociany były dla rolników sygnałem, by sadzić winorośl.

Według europejskiego folkloru bocian jest odpowiedzialny za przynoszenie dzieci do nowych rodziców. Legenda jest bardzo stara, ale została spopularyzowana przez XIX-wieczne opowiadanie Hansa Christiana Andersena zatytułowane „Bociany". Przekonanie to wciąż jest żywe we współczesnym folklorze wielu narodów słowiańskich, jak i w całej Europie. Zasadniczo bocian biały uważany był przez Słowian za ptaka przynoszącego szczęście – w folklorze przyjęło się sądzić, iż zabicie tego ptaka potrafi ściągnąć nieszczęście na osobę, która tego dokonała. Był zwiastunem wiosny, a jego gniazdo na budynku – symbolem szczęścia i obfitości plonów dla gospodarstwa. Sprzyjało temu powiedzenie „Gdzie bocian na gnieździe siedzi, tam piorun nie uderzy".

W polskiej kulturze bocian zajmuje szczególne miejsce. Wystarczy przypomnieć sobie krajobrazy z wierzbami i polami z bocianami z filmu „Chopin pragnienie miłości". A któż z nas nie zna obrazu „Bociany" Józefa Chełmońskiego.

A więc w Dniu Bociana szczęścia życzymy nie tylko bocianowi, ale i sobie!

^Źródło:

^{http://pl.wikipedia.org/wiki/Bocian_biały}

^{http://www.bialystok.rdos.gov.pl/news,201.html}

^Tekst:

^{Agnieszka Laskowska-Ginszt}

^Zdjęcia:

^{Andrzej Antczak}