Uszatka to średniej wielkości sowa, wyraźnie mniejsza od puszczyka i nieco mniejsza od uszatki błotnej. Jej charakterystyczną cechą są rzucające się w oczy, długie „uszy". Nie są to jednak prawdziwe uszy, tylko kępki piór mające za zadanie głównie pokazanie sowiego nastroju. Gdy ptak leci lub jest bardzo odprężony, wówczas „uszy" są składane i są w związku z tym niewidoczne. Tego typu kępki piór na głowie ma również nasza największa sowa – puchacz. Różni się jednak od uszatki wielkością i smukłością ciała oraz brakiem „brwi" między oczami, które nadają uszatce wyraz nieustannego skupienia.

Posłuchaj: „Uszatka - głos samicy. Autor: Sławek Rubacha"

Upierzenie uszatki – co charakterystyczne dla większości sów – posiada marmurkowy, szaro-brązowy deseń na żółtawym tle. To pozwala ptakom na świetny kamuflaż – siedząc nieruchomo na tle kory drzewa są niemalże niewidoczne. Zdradzić je mogą jaskrawo pomarańczowe oczy, które ptak przymyka w jaskrawym oświetleniu, drzemiąc w ciągu dnia. Poluje w nocy, ze szczytem aktywności przypadającym na zmierzch i świt, na drobne gryzonie – głównie (90% diety) na nornika zwyczajnego. W latach o niskiej liczebności gryzoni częściej chwyta małe ptaki.

Uszatki to ptaki związane z terenem rolniczym i mozaiką polno-leśną, preferuje drzewostany iglaste, choć unika wnętrz kompleksów leśnych. Toki odbywają się w lutym, w wyniku których składanych jest w dwudniowych odstępach od 4 do 5 jaj. Samica wysiaduje jaja przez 28 dni. Młode opuszczają gniazdo po 3 tygodniach.

fot. P. Muszkatel

Liczebność uszatki ocenia się na 8-25 tys. par. Zimą jest liczniejsza z uwagi na obecność zimujących osobników z północy. Ptaki skupiają się w zadrzewieniach, parkach i na cmentarzach w grupach kilku- i kilkunastu osobników, spędzając dnie siedząc nieruchomo w koronach drzew.

Uszatka podlega w Polsce ochronie ścisłej, podobnie jak wszystkie pozostałe sowy. Wymaga ochrony czynnej (w przypadku uszatki polega ona m.in. na wywieszaniu koszy lęgowych w koronach drzew).

Panu Piotrowi Muszkatelowi, autorowi zdjęć, gratulujemy spostrzegawczości!